Innovatie op school en in de klas: belangrijker dan uw beleid, is uw cultuur
Hoe werk je aan duurzame gedrags- en dus cultuurverandering in je school? De WILL-benadering van het Mastermind project geeft 6 concrete tips:
1. Zorg er eerst en vooral voor dat het directieteam één team wordt dat een rolmodel is en met één stem spreekt.
2. Ga enkele dagen na elkaar op de hei zitten om een ontwerp beleid en beleidsplan grondig uit te werken. Dát vormt het team, niet een teambuilding.
Peter Rosseel & Elisabeth Rosseel
17 november 2020
3. Betrek daarna de rest van de school erbij als volgt: eerst de beleidsmedewerkers en dan de leerkrachten en andere medewerkers. Bouw geen beleid en beleidsplannen bottom-up. Een school is geen democratie!
4. Stimuleer co-creatie en samenwerking. Begin met de ‘coalition of the willing’, breid dan de olievlek uit. Maak reclame voor wat goed werkt, geef feedback op een psychologisch veilige manier aan wie aarzelt of het niet ziet zitten. Neem afscheid van wie echt niet meewil of tegenwerkt.
5. Innoveren gebeurt door continu te experimenteren waarbij het ontwikkelde beleid de richting geeft.
6. En vergeet niet: als je iedereen blij wil maken, word geen leider maar verkoop ijsjes.
" De winnaars gaan die bedrijven zijn die zich echt snel kunnen aanpassen, die wendbaar zijn. Die ook de opportuniteiten, de kleine opportuniteiten, gaan zien en
daar achteraan gaan. Dus cultuur van het bedrijf, wendbaarheid, wordt even belangrijk, zo niet meer belangrijk dan de juiste strategie in het bedrijf."
Jan de Witte, CEO Barco
" Ik zeg dikwijls: een strategie kan je kopen. Elk bedrijf kan een consultant binnenhalen die jou een pak powerpoints gaat leveren. En in vele gevallen, gelijk welk bedrijf, die strategie gaat dezelfde zijn. Dus wat maakt dan het verschil tussen bedrijven die gaan winnen, en die gaan verliezen?" Jan de Witte, CEO Barco
Aandacht, ondersteuning en respect voor iedereen!
Teamwork: hoeksteen van kwaliteitsvolle schoolwerkwerking
Er wordt veel verwacht van en gevraagd aan scholen in de huidige corona-context.
De scholen ondervinden veel druk maar krijgen ook ongeziene opportuniteiten om zich anders en duurzamer te organiseren.
Het virus legt hen het vuur aan de schenen om hun schoolcultuur te veranderen.
Het afstandsonderwijs kent definitief zijn intrede. De golf van vernieuwing, digitalisering is vlugger dan voorzien ingezet. Soms is chaos ook ons deel. En daar kunnen wij weer uit leren. Maar makkelijk is het allemaal niet.
"Ik heb altijd één zaak geleerd. Wat is succes? Een winning team, is nooit een winning man, altijd een winning team." Guido Dedeyne, Stichter Dedeyne Construct
Dat er een virus nodig is om zaken sneller in beweging te zetten, is wel een feit. Gedragsverandering is ons deel. En als het beklijft na Corona, zullen wij ook kunnen spreken van cultuurverandering in onze scholen.
Meer dan ooit is TEAMWORK cruciaal om deze versnelde transformatie door te staan.
Teams zijn de bouwstenen van elke school. Maar leerkrachten zijn het niet altijd gewoon om in een team met andere collega’s samen te werken, laat staan aan co- of teamteaching te doen. Ook hier is gedrags- en dus cultuurverandering nodig.
Bron: Wiel van Vroemen (Ik en mijn team, Onderbouw-VO, Ghita Kolker en Janneke Eising (ECNO), maart 2008, p. 30)
De meeste scholen waren niet digitaal voorbereid en hebben nog geen visie en strategie rond digitaal lesgeven. Door de impact van het virus op ons dagelijkse leven moeten we sneller schakelen dan dat er regelgevingen kunnen worden uitgetekend.
Iedere school roeit met de riemen die ze hebben. Het is dan ook onze ambitie om vanuit de huidige context in de scholen de good practices op te vissen en met u te delen zodat we met Mastermind alles wat kunnen (helpen) stroomlijnen naar een efficiënt en gestructureerde aanpak voor innovatief gedigitaliseerd onderwijs.
Strategie is theorie, implementatie maakt het verschil
De meeste mensen vinden ideeën bedenken gemakkelijker dan ideeën in praktijk brengen. Het vermogen tot effectieve implementatie is dan ook een buitengewoon waardevolle vaardigheid waarover iemand kan beschikken.
We verzamelden 5 tips gebasseerd op praktijkervaring om te komen tot effectieve implementatie.
Focus op organisatiecultuur
Een school is een menselijke organisatie, een organisme met een eigen cultuur. In sociale zin betekent cultuur de manier van leven van een gemeenschap: de waarden, gedragsvormen en gebruiken.
In organische zin impliceert cultuur groei en evolutie. Op hun best zijn scholen levende gemeenschappen van individuen die zich gezamenlijk inzetten om te leren en zich ontwikkelen.
Hoe goed ze dit doen, hangt helemaal af van de cultuur van de school.
"Waarden en cultuur geven de kern weer van uw bedrijf." Michèle Sioen, CEO Sioen Industries
De omgevingscultuur van scholen laat zich kenmerken door gewoontes, gebruiken en procedures. Het probleem is vaak dat, na verloop van tijd, de mensen vergeten waarom er op die manier wordt gewerkt. Men verliest het contact men de onderliggende doelstellingen en vervalt in routinematig werken. Het is daarom van cruciaal belang dat we gewoontes durven in vraag stellen en dat we zoeken naar manieren van samenwerken die zijn afgestemd met de behoeftes en interesses van de leerlingen, collega's, ouders, maatschappij...
Tot slot, dienen we er ons van bewust te zijn dat de fysieke omgeving van een school een grote invloed heeft op hoe ouders, kinderen, jongeren maar ook personeel de school aanvoelen. Het gebouw vertelt, zonder dat er zelf leerlingen en leerkrachten aanwezig zijn, heel veel over het functioneren van de school. De indeling en de uitstraling zegt iets over de stemming, motivatie, vitaliteit en bovenal de gangbare schoolcultuur.
Een tweetal voorbeelden:
- Als lokalen altijd zijn ingericht met rijen gescheiden lessenaars die allemaal naar voren zijn gericht,
geeft dat een duidelijk beeld over de manier waarop kinderen er les krijgen. - Als ruimtes van elkaar gescheiden zijn, is dat vaak omdat het lessenrooster in vakken is opgedeeld. En de vakken door verschillende leerkrachten, in aparte lesprogramma's, worden gegeven.
Lees ook
