Beluister onze podcast met Guy Boxoen & Peter Rosseel
Guy Boxoen - Technisch Adviseur Hout - VTI Tielt
Disruptie en de hervormingen van het secundair onderwijs, daar gaat het deze keer over in onze podcast. Samen met Peter Rosseel, trajectbegeleider binnen Mastermind, en Guy Boxoen, Technisch adviseur van de houtafdeling van VTI Tielt, staan we stil bij de nakende onderwijshervormingen voor de 2e graad en denken na hoe die als brandstof kunnen dienen voor de noodzakelijke veranderingen binnen onze scholen.
In deze aflevering hoort u:
- Waarom scholen een mental shift moeten maken.
- Over het nut van geïntegreerd projectmatig werken.
- Hoe je leerkrachten meeneemt in een veranderverhaal.
- Op welke manier het Coronavirus scholen stimuleert om op een creatieve manier na te denken over lesgeven.
- Waarom de onderwijshervorming ouders warm kan maken om te kiezen voor technisch onderwijs.
Hoe kan disruptie het onderwijs helpen veranderen?
Disruptie kan het best als volgt gedefinieerd worden: wanneer de snelheid van verandering buiten een organisatie of land sneller gaat dan binnen de organisatie of het land, dan is de kans op disruptie groot. Een voorbeeld van disruptie is Covid-19, maar ook – en voorlopig minder abrupt – digitalisering. M.b.t. dit laatste schrijft de Europese investeringsbank in een rapport uit 2020 dat het Belgische bedrijfsleven het niet slecht doet wat digitalisering betreft, maar nog achter een kopgroep met Denemarken en Nederland loopt.
In hun eindrapport ‘Index of Readiness for Digital Lifelong Learning: Changing how Europeans Upgrade their Skills.’ gepubliceerd in november 2019, concludeert het CEPS – Centrum for European Policy Studies: “Countries significantly underperforming European average are Belgium (21st), Poland (22nd), the Czech Republic (23rd), Romania (24th), Greece (25th), Italy (26th) and Germany (27th)’ (p.iii). Anders gezegd, qua digitalisering zijn wij niet bij de besten van de klas. Ook niet in het onderwijs, alle Zoom, Teams en Skype lessen en vergaderingen ten spijt.
“Disruptie forceert je soms om goede ideeën die niet bewegen,
plots toch in beweging te krijgen.“
Jan De Witte, CEO Barco
Disruptie is echter van alle tijden, zo illustreert een animatiefilmpje van de huiscartoonist van De Standaard Lectrr heel mooi.
Het verschil tussen vroeger en nu is de snelheid waarmee veranderingen gebeuren. Om maar één recenter voorbeeld te geven uit een eerder artikel: het klassieke filmrolletje is vervangen door digitale fotografie. Agfa Gevaert heeft dit niet zien aankomen, of heeft er niet snel genoeg op gereageerd, en heeft daar - onder andere door zich niet tijdig aan te passen - een tijdlang de gevolgen van gedragen. Digitale fotografie was dus voor dit bedrijf (niet voor de meesten onder ons!) disruptief. Voor bedrijven zonder visie en een heldere strategie of voor middenveldorganisaties en overheden die hun kop in het zand steken, is dezelfde toekomst weggelegd. Ofwel overleven ze niet, ofwel wordt overleven een pijnlijk gevecht tegen een vastberaden, onzichtbare hand.
“Bij disruptie komt het natuurlijk leiderschap naar boven.”
Marc van Herreweghe, CEO Mydibel Group
Of iets al dan niet disruptief is, hangt af van iemands standpunt. Neem nu een traditionele taximaatschappij. Bij de invoering van een nieuwe taximeter die de werkgever en/of de overheid meer controle geeft over het doen en laten van de taxichauffeur, en de taxichauffeur 5 cent per kilometer meer laat verdienen, zal de nieuwe technologie waarschijnlijk als positief ervaren worden (digitale evolutie). Diezelfde meter uitrusten met een iris scan of vingerafdruklezer om de betaling makkelijker en veiliger uit te voeren (geen gedoe meer met cash geld of kredietkaarten) waardoor taxichauffeurs geen fooi meer kunnen vragen, kan dan weer als disruptief gezien worden (digitale revolutie). Eénzelfde (digitale) innovatie kan dus zowel vernieuwend als disruptief zijn.
Anderzijds zijn er dan weer weinig mensen die de recentste generatie smartphones als disruptief zien.
Zoals heel wat organisaties is het onderwijs niet voorbereid op disruptie. Zeker, de Covid-19 pandemie leunt zeer dicht aan bij de definitie van disruptie. Maar technologie gebruiken om vanop afstand les te geven, bestaat al langer dan 15 jaar. Alleen, niemand van ons – en dan verwijs ik niet alleen naar het onderwijs – had er veel zin in om die – toendertijd innovatieve - tools te gebruiken.
“Flexibel, wendbaar, daadkrachtig zijn en openstaan voor verandering,
zo bereid je je voor op disruptie.”
Michèle Sioen, CEO Sioen Industries
Wat kunnen wij dan wél doen om voorbereid te zijn op disruptieve gebeurtenissen? De drie grote uitdagingen binnen het onderwijs aanpakken: eerst en vooral strategie-implementatie, daarnaast een fundamentele verschuiving van een lineaire benadering om aan verandermanagement te doen naar een wendbare, dynamische manier en tenslotte, inzetten op de ‘customer journey’. Alle drie vereisen ze een paradigma shift. Voor alle duidelijkheid, deze uitdagingen gelden ook voor ziekenhuizen, overheidsinstellingen, KMO’s, familiebedrijven en multinationals.
Tenslotte, de Covid-19 pandemie heeft aangetoond dat technische hulpmiddelen zoals Zoom, Teams en Skype een tijdelijke oplossing waren. In de opiniebijdrage in het kader hiernaast beschouwt onze expert het gebruik van deze inmiddels 15 jaar oude hulpmiddelen niet als Digitalisering. Fysieke aanwezigheid en interactie op school zijn de ziel van het onderwijs. Maar het lichaam behoeft een metamorfose. En daar spelen nieuwe technologieën een cruciale rol om flexibel, wendbaar en gepersonaliseerd onderwijs mogelijk te maken.
De WILL benadering (Wendbaarheid, Innovatie en Levenslang Leren) die wij in eerdere afleveringen besproken hebben, zet in op de drie uitdagingen en biedt concrete handvatten om ze aan te pakken. Ook de nieuwe Mastercampus van de VDAB in Roeselare word zo geconcipieerd dat hij robuust, veerkrachtig en antifragiel genoeg is om disruptie op te vangen.
Het opinieartikel rond het leraarschap, de school en het onderwijs vandaag en in de toekomst in het kader hiernaast, zal u helpen uw school beter voor te bereiden op disruptie in het onderwijs.
Lees ook
